Theo số liệu thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo, trong kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2013, toàn tỉnh có tổng số 43.309 hồ sơ đăng ký dự thi trong đó có 37.963 hồ sơ dự thi đại học và 5.346 hồ sơ dự thi cao đẳng. Với số lượng hơn 21.000 học sinh tốt nghiệp THPT năm 2013, tính trung bình mỗi học sinh đăng ký 2 hồ sơ dự thi đại học, cao đẳng.

Tuy nhiên, qua tìm hiểu tại một số trường THPT trên địa bàn thành phố Thái Bình, rất nhiều học sinh mua đến 10 bộ hồ sơ để đăng ký dự thi vào 10 trường đại học, cao đẳng khác nhau. Sở dĩ có tình trạng trên là do lúc nộp hồ sơ đăng ký dự thi, học sinh và gia đình vẫn còn băn khoăn trong việc lựa chọn các trường đại học. Đến lúc kỳ thi gần bắt đầu, các em mới có quyết định chính thức. Điều này làm ảnh hưởng lớn đến công tác tuyển sinh tại các trường đại học, cao đẳng và gây lãng phí tiền của trong nhân dân.

Băn khoăn khi chọn trường, nhiều học sinh và gia đình đã nỗ lực tìm kiếm thông tin tuyển sinh trên những phương tiện thông tin đại chúng. Thậm chí, một số phụ huynh đã trực tiếp đến các trường đại học mà mình đang phân vân tìm hiểu về “đầu vào” và “đầu ra” của trường. Một số khác thì lựa chọn các trường đại học uy tín, danh tiếng mà không cân nhắc với sức học và năng lực của con mình.

Để các con thi đỗ vào các trường mà mình đã chọn, nhiều phụ huynh cho con đi học thêm, thậm chí thuê gia sư về kèm riêng. Kỳ thi đại học đã trở thành “cuộc chạy đua” của nhiều phụ huynh chứ không còn là kỳ “vượt vũ môn” của học sinh.

Khắc phục tình trạng trên, nhiều năm trở lại đây, các trường THPT trên địa bàn tỉnh đã bước đầu quan tâm đến vấn đề này. Nhiều trường đã tổ chức ngày hội tư vấn tuyển sinh và định hướng nghề nghiệp ngay tại trường cho học sinh khối 12. Một số trường như Trường THPT Tây Tiền Hải, THPT Chuyên Thái Bình, THPT Nam Duyên Hà… đã phối hợp, liên kết với các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp tổ chức những buổi tư vấn với các chủ đề như “Tôi chọn nghề hay nghề chọn tôi”, “Tuyển sinh 2014 - Những điều cần biết” hay “Các nghề gắn với khối năng khiếu”… mang đến cho học sinh những thông tin cần thiết đồng thời định hướng nghề nghiệp phù hợp với các em.

Em Hoàng Văn Cường, học sinh lớp 12B1, Trường THPT Lý Bôn, huyện Vũ Thư cho biết: “Nhờ sự tư vấn của thầy cô và gia đình, em đã quyết định chọn thi Trường Học viện Kỹ thuật Quân sự bởi nó phù hợp với khả năng của mình.

Học sinh Trường THPT Đông Tiền Hải tra cứu tài liệu phục vụ học tập tại Thư viện nhà trường. Ảnh: Ngọc Linh

Tuy nhiên cách định hướng của nhiều trường vẫn nặng về việc chọn trường thi đại học mà chưa nhìn nhận chính xác ngành nghề phù hợp với năng lực của từng học sinh và nhu cầu thực tế của xã hội. Vì vậy, ngành Giáo dục và Đào tạo cần phối hợp với các cơ quan chức năng có trách nhiệm cung cấp những kênh thông tin chính xác để các em lựa chọn ngành, nghề phù hợp với khả năng, nguyện vọng của bản thân và nhu cầu của xã hội.

Đối với học sinh có học lực trung bình hoặc yếu, nên tư vấn để các em có quyết định đúng trong việc lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực bản thân, hoàn cảnh gia đình và điều quan trọng hơn là đáp ứng yêu cầu thực tiễn của xã hội.

Với nhiều gia đình, việc quan tâm tới định hướng nghề nghiệp cho các em cũng rất quan trọng. Các bậc cha mẹ cũng cần tìm hiểu thông tin và hiểu rõ năng lực, sở thích của con mình để tránh lúng túng trong việc định hướng nghề nghiệp, đặc biệt tránh áp đặt con cái phải theo ngành nghề bố mẹ lựa chọn cần có những phân tích, lý giải, định hướng hợp lý phù hợp với năng lực của từng em để giúp các em có hướng đi đúng trong tương lai.

Trước bước ngoặt lớn của cuộc đời mình, bản thân mỗi em cần có sự cân nhắc kỹ trước khi quyết định chọn ngành, nghề phù hợp.

Đặng Anh