Nhưng chầu văn nghiêng về phía tâm linh, vì trước đây Chầu văn thường được hát ở những nơi đình chùa miếu mạo là nhiều và nội dung của nó cũng thiên về ca ngợi, miêu tả những nhân vật thần thánh.

Từ sau cách mạng tháng Tám, nhất là những năm chống Mỹ, nhiều tác giả mới đã vận dụng thể chầu văn viết lên những bài ca mới, ca ngợi cuộc kháng chiến, ca ngợi những con người kháng chiến mà nội dung, ca từ, diễn xướng đạt tới mức mê hồn.

Đến giờ anh lại hành quân

Gửi anh một khúc hát văn lên đường...

Anh qua trăm suối ngàn khe

Trường Sơn nắng trải mây che rợp đường

Chiến công cùng với quê hương

Đường đi một nắp hai sương mẹ chờ...

Quyết giành độc lập vun trồng tương lai

Hành quân thức suốt đêm dài...

(Hát xá): Hành quân á a à a

Thức suốt đêm dài

Ướt đầm báng súng i/ i ì i í

Không phai lời nguyền/ không í phai lời nguyền

Tiếng hò vang đất Trị Thiên a/ á a a à à a

Bản thân thể loại chầu văn được chia ra làm hai hướng: 1 hướng cũ vẫn chú trọng phục vụ đời sống tâm linh, đàn ca nơi chùa điện.

Một hướng mới dồi dào sức sống do các tác giả mới viết lời và các diễn viên chuyên hoặc không chuyên thể hiện. Lực lượng này hiện tại đang phát triển rất mạnh ở các làng, xã, phường; họ viết lời, họ đàn, họ hát cá nhân, hát tập thể, múa minh hoạ với những đạo cụ như hoa sen, lụa, quạt... Hát chầu văn đủ cả năm làn: vỉa, dọc, mồi, ngang, cờn, xá...

Chầu văn được hát quanh năm trong hội nghị, ngày lễ, ngày hội của đất nước và những buổi sinh hoạt tại cộng đồng, địa phương, chúc thọ người già, sinh hoạt dòng họ, đoàn thể... rất rộn ràng, nhất là vào xuân.

Chỉ ví dụ ở một xóm nhỏ – tổ phố ở phường Kỳ Bá, Bồ Xuyên hoặc Hoàng Diệu. Hơn chục chị em, anh em đã về hưu hoặc lao động nội trợ gia đình, hoặc đang là công nhân, lao động, tranh thủ những buổi tối và những ngày nghỉ việc cùng nhau tập hát, tập đàn. Đã nhiều lần biểu diễn trong phường phố với những làn điệu Chầu văn, mà ca từ rất chuẩn, rất mới, quyện vào tiếng trống đàn nguyệt, tiếp nhị, tiếp tiêu.

(dọc) Kỳ Bá Thái Bình/ quê ta

Kỳ Bá Thái ì Bình

Quê ta mảnh đất quang vinh i kiên ì cường...

(vỉa) Ai về Hoàng Diệu quê tôi

Làng nay lên phố thêm vui rộn ràng

Đan xen mái ngói mái bằng

Dọc ngang đá lát đường làng ngõ thôn.

(cờn) Ban mai rộn rã trống trường

Trẻ vui đến lớp khăn quàng đỏ vai

Rộn ràng trong nắng ban mai

Người xuôi Gia Lễ, người sang qua cầu

Quê mình bách nghệ cần lao

Làng nay lên phố thêm nhiều văn minh

Tháng ngày doanh nghiệp vươn lên

Chân tre nhà máy, công trình vào ca

Lung linh bóng nước sông Trà...

Thực tế đang diễn ra rất sôi động ở nhiều tổ dân phố, nhiều làng xã mà con số thống kê tới hàng ngàn tiết mục, hàng trăm bài hát chầu văn có nội dung tích cực, ca từ đẹp đang ráo riết chuẩn bị múa hát chào mừng xuân mới, chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc và những ngày lễ lớn trong năm; lại có nơi đang xúc tiến chuẩn bị thành lập Câu lạc bộ ca trù. Tất cả đang góp phần bảo tồn văn hoá phi vật thể, bảo tồn tinh hoa văn hoá dân tộc.

Lê Bính

CTV Thành phố Thái Bình